Poster Bouwstenen Basisonderwijs voor educatieve aanbieders

Het ontstaan van de poster Bouwstenen Basisonderwijs voor educatieve aanbieders

Impact maken met educatieve projecten. Hoe doe je dat? Veel aanbieders kunnen prima door een deur met onderwijsbestuurders en locatiedirecteuren, maar toch blijft de deur naar het klaslokaal gesloten. Dat komt omdat het aanbieders onvoldoende lukt te expliciteren hoe hun educatieve aanbod aansluit bij de reguliere lesinhouden. En hoe hun project, tentoonstelling of excursie dus niet ‘iets extra’s’ vormt, maar deelname leerkrachten juist tijd bespaart. 

Dat is – in the end – de basis waarop we bij Komvoor onze educatieve projecten bouwen. Alleen hoe helpen we nou musea, goede doelen en overheden die prima zelf in staat zijn mooie educatieve projecten te ontwikkelen om hierin wél de taal van de leerkracht te gaan spreken? Met andere woorden: hoe maken we mensen van buiten het onderwijs wegwijs in welke inhouden wanneer behandeld worden?  

Die ontwerpvraag stond centraal in het afstudeeronderzoek van onze conceptontwikkelaar Evelien Kerkhof. En zij ging daarin niet over een nacht ijs. In dit artikel neemt ze je mee in haar afstudeertraject. 

Aanleiding

 “De aanleiding van mijn onderzoek was het gebrek aan kennis van het basisschoolcurriculum bij museumeducatoren. Hierdoor is methodevervangend aanbod creëren lastig voor hen, omdat ze niet weten welke aanbodsdoelen ze in het museum zouden kunnen behandelen. Voor Komvoor zou het fijn zijn als er iets komt wat we aan educatieve aanbieders kunnen aanbieden waar de kerndoelen laagdrempelig toegankelijk worden gemaakt. Zodat scholen educatief aanbod van partijen buiten school methodevervangend in kunnen zetten.” 

Onderzoeksvraag

“De brug tussen het curriculum en de wereld van educatieve aanbieders buiten school moest dus gebouwd worden. De onderzoeksvraag werd dan ook: Hoe kan Komvoor educatieve aanbieders helpen bij het passend maken van hun educatieve aanbod voor het reguliere primair onderwijs zodat dit methodevervangend ingezet kan worden?”

In gesprek met de doelgroep

“Om een beter beeld te krijgen van de doelgroep ben ik in gesprek geweest met verschillende organisaties door heel Nederland, bijvoorbeeld Naturalis, maar ook met SLO, een basisschooldirecteur en de gemeente Steenwijkerland. Daarnaast heb ik nog literatuuronderzoek gedaan. Hieruit kwamen onder andere de volgende problemen naar voren:

• Musea krijgen moeilijk grip op wat een school doet en in welk leerjaar wat behandeld wordt.
• De inhoud die het museum aanbiedt moet passen bij de onderwerpen waar de leerling mee bezig is. Daarnaast speelt de jaarkalender van de school ook een rol. Verder moet museumbezoek aansluiten bij het moment dat het onderwerp aanbod komt in de methodeboeken.
• Er zijn op dit moment een aantal trends in het onderwijs zoals: vakoverstijgend leren, wetenschap & techniekonderwijs, onderzoeken & ontwerpend leren en levensecht leren. Hier willen leraren vaak wat mee doen maar museumeducatoren hebben vaak niet genoeg kennis over deze trends.”

Design Thinking

“Binnen mijn afstuderen heb ik gewerkt met de design thinking methode. Dat betekent dat stap 1 na het in kaart brengen van de problemen van de doelgroep het ontwikkelen van een concept is. Het concept moest aan een paar eisen voldoen. Zo was er de wens dat het niet een grote tabel zou worden met veel tekst. Het moest kort maar krachtig worden. Daarnaast moest de tool niet te ingewikkeld worden voor de gebruiker. De informatie moest in een keer gevonden kunnen worden. Zo zou een website of een video niet kunnen werken omdat de gebruiker dan door moet klikken en niet alles in een keer kan zien. Ditzelfde geld voor een video, deze moet op pauze en er moet weer terug gespoeld worden als je iets mist. Daarnaast zou er dan nóg weer een digitale tool educatieve aanbieders niet verder helpt. Het moest dus een offline tool worden, zo viel uiteindelijk de keuze op een informatieve poster. 

Een informatieve poster lost namelijk deze problemen wel op. Dit vormt een duurzame, verankerde kennisbron die fysiek zichtbaar in de werkruimte van buitenschoolse educatoren te zien kan zijn. De belangrijkste inhouden betreffen welke vakinhoud op het gebied van geschiedenis, biologie, aardrijkskunde en techniek bij welk leerjaar aan bod komt, maar ook de complete Canon (inclusief de in 2020 herziene canonvensters) staat erop, net als informatie over taal, rekenen, cultuuronderwijs.”

Tussenproduct

“Natuurlijk ga je in het ontwikkelen van zo’n poster niet over een nacht ijs. Allereerst is er bekeken welke kerndoelen met bijhorende aanbodsdoelen voor musea relevant zijn. Hierna zijn er kernwoorden aangegeven, zoals groep 5/6 het aanbodsdoel: luchtvervuiling (door verkeer, fabrieken, intensieve veeteelt). Dit vatte ik samen in het woord luchtvervuiling. 

Daarna ben ik alle kernwoorden gaan tekenen, eerst op papier en daarna in een tekenprogramma. Toen ontstond er een uitdaging, alle tekeningen overzichtelijk ordenen tot een mooi geheel op een poster… 

De eerste versie heb ik getest bij de doelgroep. Daarna heb ik een workshop gehouden met een nieuwe versie, zij hadden ook weer veel goede tips. Deze heb ik weer verwerkt tot een voorlopige poster. Deze gold ook als afstudeerproduct, waarmee ik mijn studie Creative Business met een 8 heb mogen afsluiten.”

Definitieve versie

“Natuurlijk doken de daaropvolgende maanden nog verschillende verbeterpunten op. Maar het fijne aan afgestudeerd zijn is dat je niet langer alles alleen hoeft te doen! Onze onderwijskundige Marit scherpte de educatieve teksten op de poster verder aan, vormgever Inge Lub trok het design naar nog een niveautje hoger en de laatste puntjes van feedback van de vele betrokken educatoren hebben we ook gelijk mee kunnen nemen in deze (voor nu) definitieve versie van de poster “Poster Bouwstenen basisonderwijs voor educatieve aanbieders”.”

Workshop

Educatieve aanbieders kunnen zelfstandig aan de slag met de poster, maar om hen op weg te helpen bieden wij ook een studiedag aan om als team flinke stappen te zetten in methodevervangend educatief aanbod. Bestel je de poster voor 30 november 2022, dan krijg je het aankoopbedrag van de poster als korting op de workshop. 

Wil je meer weten over het onderzoek, de poster of de workshop? Dat kan, stuur een mailtje naar evelien@komvoor.nl