Probleem: versnipperde kennis
Word je soms ook horendol van de verschillende blokjes theoretische uitleg die hap-snap verspreid over de lesmethode Nederlands te vinden zijn? Mis je bijvoorbeeld in het 4-havo-boek stukjes theorie die pas in het 5-havo-boek of juist alleen in een van de onderbouwlesboeken gepubliceerd zijn? Heel herkenbaar!
Mijn oplossing: bordsheets
Zelf werk ik daarom liever met een complete set bordsheets: hapklare brokken theorie die precies op één whiteboard passen en die centraal kunnen staan in één kennisblok in een les. Leerlingen kunnen deze bordsheets overnemen in hun aantekeningenschrift en bouwen zo stap voor stap aan hun kennis van het schoolvak Nederlands.
Doorlopende leerlijn Taal
De belangrijkste vraag in het samenstellen van een complete set bordsheets voor het schoolvak Nederlands is natuurlijk: welke kennis moeten leerlingen dan eigenlijk hebben, om het schoolvak Nederlands op een bepaald niveau af te ronden? Dat is best een lastige vraag!
Het curriculum voor het schoolvak Nederlands is in ontwikkeling. Sinds de publicatie van het Referentiekader Doorlopende Leerlijn Taal en Rekenen in 2008 (SLO) onderscheiden we vier niveaus van taalvaardigheid in het taalonderwijs in Nederland.
- eind basisschool: eindtoets op niveau 1F en 1S (streefniveau, gelijk aan 2F)
- vmbo-b, vmbo-k & vmbo-g/t: eindexamen Nederlands op niveau 2F (zie syllabus en examenprogramma)
- havo: eindexamen Nederlands op niveau 3F (zie syllabus en examenprogramma)
- vwo: eindexamen Nederlands op niveau 4F (zie syllabus en examenprogramma)
Voor de onderbouw zijn als tussendoelen op weg naar het examen ook aanbodsdoelen Nederlands onderbouw geformuleerd. Opvallend hierbij zijn de expliciet geformuleerde aanvullingen (verzwaringen) voor 3h/v.
Niveau-indeling
In de kern baseer ik het niveau van de bordsheets op de doorlopende leerlijn (Meijerink, 2008) en de concept-kerndoelen (SLO, 2024), waarbij ik de volgende niveau-indeling gebruik:
- klas 1 havo-vwo: 1F voor fictie/literatuur, 2F voor overige domeinen
- klas 2 havo-vwo: 2F
- klas 3 havo: 2F
- klas 3 vwo: 3F
- klas 4 en klas 5 havo: 3F
- klas 4 vwo: 3F
- klas 5 en klas 6 vwo: 4F
Aansluiting 5-havo op 5-vwo
Bijkomend voordeel van deze indeling is dat de overgang van 5-havo naar 5-vwo soepel verloopt: leerlingen die 4-vwo afgerond hebben, hebben namelijk dezelfde kennis als leerlingen die 5-havo afgerond hebben.
Aanpak
De collectie bordsheets op deze site wordt stap voor stap uitgebreid. Op dit moment ligt de focus op het eindexamenmateriaal.
Colofon
De hier genoemde informatie is afkomstig van SLO, Expertisecentrum Nederlands en Examenblad.nl.
